Gdzie w Krakowie sprawdzić autentyczność złota? XRF, Sigma, waga hydrostatyczna
Spis treści
Najważniejsze metody weryfikacji złota (przegląd)
Spektrometria XRF (fluorescencja rentgenowska) — jak działa i kiedy ją wybrać
Co mierzy: XRF pobudza próbkę promieniowaniem X i rejestruje charakterystyczne widmo pierwiastków, dzięki czemu określa jej skład pierwiastkowy — zwykle z warstwy powierzchniowej. Metoda jest szybka i nieniszcząca (idealna do wstępnej identyfikacji stopu, próby złota). Ograniczenie: grube powłoki/galwanizacja mogą zaburzać wynik, dlatego przy podejrzeniu „grubych skór” warto łączyć XRF z inną techniką. Źródło: Evident Scientific (dawniej Olympus).
Sigma Metalytics PMV PRO — weryfikacja przewodności/przenikalności
Co robi: PMV PRO mierzy oporność/konduktancję i przenikalność próbki, porównując ją z oknami tolerancji dla danego stopu. Działa przez opakowanie i w trybie „thru” (czujniki po obu stronach), a z zewnętrznym mostkiem obsłuży nawet duże sztabki (1 kg/100 oz). Urządzenie ma wbudowane sensory i wands do bardzo małych monet. Dostępny jest też test specific gravity (gęstość). To screening — w przypadku niezgodności wynik potwierdź XRF/Urząd.
| PMV PRO: co wykryje | PMV PRO: czego nie wykryje w 100% |
|---|---|
| Różnice przewodności w fałszywkach (np. rdzeń z innego metalu), anomalie przenikalności, zaniżona/zawyżona gęstość | Wyrafinowane fałszywki z powłoką perfekcyjnie dobraną do przewodności — wymagają potwierdzenia XRF/analiz inwazyjnych |
Waga hydrostatyczna (pomiar gęstości)
Pomiar zgodny z zasadą Archimedesa: porównuje masę w powietrzu i w cieczy, wyliczając gęstość. Dobrze wykrywa rdzenie z metali o innej gęstości niż złoto. Ograniczenia: oprawy, porowatość, wkłady niemetaliczne, dokładność dla bardzo małych przedmiotów.
Test kwasowy i inne szybkie próby
Przydatne w punkcie skupu, ale mogą zostawić ślad i są ryzykowne przy wartościowych wyrobach lub powierzchniach polerowanych. Traktuj jako „ostatnią deskę ratunku” — lepiej zacząć od metod nieniszczących.
Weryfikacja urzędowa (Urząd Probierczy)
Okręgowy Urząd Probierczy (OUP) wykonuje badania składu i cechowanie wyrobów z metali szlachetnych. Oferuje m.in. badania przybliżone i dokładne; opłaty naliczane są za gram zgodnie z cennikiem (np. badanie przybliżone wyrobu złotego z polską cechą: 0,80 zł/g; inne przypadki do 3,63 zł/g — patrz pełny cennik).
Gdzie w Krakowie sprawdzić autentyczność złota? (mapa i lista)
Okręgowy Urząd Probierczy w Krakowie — ul. Rakowicka 3
Adres: ul. Rakowicka 3, 31-511 Kraków. Kontakt: 12 421 05 01, e-mail: oup.krakow@poczta.gum.gov.pl. Usługi: cechowanie, badania, potwierdzenia. Jak się przygotować: dokument tożsamości, opis wyrobu, w razie potrzeby zgoda na badanie inwazyjne. Aktualne informacje i cennik znajdziesz w serwisie OUP.
Jednostki naukowe (usługi XRF)
AGH (laboratoria materiałowe): uczelniane jednostki dysponują aparaturą rentgenowską (np. XRF/EDS/SEM). Najprościej napisać do właściwej pracowni przez katalog aparatury i zapytać o warunki komercyjne.
IKiFP PAN (Kraków): komercyjne analizy XRF (próbki stałe/proszkowe/ciekłe), możliwa analiza ilościowa i jakościowa; kontakt i zamówienie przez stronę Instytutu.
Weryfikacja „na miejscu” w punkcie (Sigma PMV PRO)
W KupSZTABKI/BigDIAMOND (Starowiślna 6, Kazimierz) wykonujemy nieniszczący screening na Sigma Metalytics PMV PRO (monety i sztabki, także małe frakcje i blister), z opcją testu gęstości. Gdy wynik jest niejednoznaczny — doradzamy XRF/Urząd Probierczy i pomagamy w organizacji.
Jaką metodę wybrać w praktyce? (scenariusze)
Monety i sztabki z certyfikatem (LBMA/producent)
Zacznij od PMV PRO (szybko, bezinwazyjnie). W razie wątpliwości — XRF lub weryfikacja w OUP (raport/cechowanie).
Biżuteria w oprawie / kolekcjonerska
Najpierw metody nieniszczące: PMV PRO/XRF. Test kwasowy tylko świadomie — może zostawić ślad.
Duże kwoty / odsprzedaż
PMV PRO + XRF, a przy potrzebie formalnego potwierdzenia — Urząd Probierczy (dokument).
Gdy liczy się czas (turysta/wyjazd)
Screening PMV PRO „na miejscu” → szybka decyzja. Jeśli potrzebny dokument urzędowy, zaplanuj OUP (czas + opłata za gram).
Koszty, czas i formalności
| Metoda | Czas | Koszt (orientacyjnie) | Niszczy wyrób? | Dokument/raport |
|---|---|---|---|---|
| PMV PRO (screening) | kilka minut | zazwyczaj bezpłatnie/niska opłata serwisowa | Nie | Potwierdzenie wewnętrzne; przy niezgodnościach — kierujemy na XRF/OUP. |
| XRF (laboratorium/uczelnia) | od 1 h do 1–2 dni (z raportem) | wycena indywidualna (komercyjnie) | Nie | Raport z analizy (skład %/‰). |
| OUP (badanie/cechowanie) | zwykle 1–3 dni robocze* | 0,80 zł/g (badanie przybliżone z polską cechą), do 3,63 zł/g w innych przypadkach — wg cennika | Może wymagać próby inwazyjnej (krojenie/karb) | Dokument urzędowy/cecha probiercza. |
*Czas zależy od obłożenia i rodzaju badania; szczegóły w OUP.
Bezpieczeństwo i ograniczenia metod
- XRF bada głównie warstwę powierzchniową; przy grubych powłokach rozważ metody potwierdzające (OUP/inwazyjne).
- PMV PRO — świetny screening przewodności/przenikalności; w trudnych przypadkach potwierdź XRF/OUP.
- Testy chemiczne — ryzyko śladu/uszkodzeń; używaj tylko świadomie.
Podsumowanie: zawsze zaczynaj od metod nieniszczących, a dokument formalny uzyskasz w OUP (Prawo probiercze).
FAQ
Czy XRF jest całkowicie nieniszczące?
Tak. XRF to pomiar składu z powierzchni; nie uszkadza wyrobu. Ograniczenia dotyczą grubych powłok/galwanizacji, które mogą wymagać potwierdzenia inną metodą.
Co potrafi Sigma PMV PRO i kiedy wystarczy?
PMV PRO pozwala szybko wykryć niezgodności przewodności/przenikalności metalu i działa na monety/sztabki (od bardzo małych do dużych, także przez blister). W większości transakcji screening wystarcza; gdy wynik „na granicy” — potwierdź XRF/OUP.
Ile kosztuje weryfikacja w Urzędzie Probierczym i ile trwa?
Opłata jest naliczana za gram wyrobu (np. 0,80 zł/g dla badania przybliżonego wyrobu złotego z polską cechą; inne przypadki do 3,63 zł/g). Czas to zwykle 1–3 dni robocze. Sprawdź aktualny cennik OUP.
Czy potrzebuję oficjalnego dokumentu/raportu?
Laboratoria XRF wystawiają raport z wynikiem. Urząd Probierczy — dokument urzędowy i/lub cechę. PMV PRO to szybki protokół wewnętrzny (bez mocy urzędowej).
Czy wynik XRF będzie inny dla biżuterii pozłacanej?
Może być zaburzony, bo XRF „widzi” głównie powierzchnię. Dlatego przy podejrzeniu grubej powłoki warto łączyć XRF z inną metodą (PMV PRO, OUP).
CTA i kontakt
Primary: Umów bezpłatny screening PMV PRO w KupSZTABKI/BigDIAMOND — Starowiślna 6, Kazimierz (Kraków). Tel. w Google: wyszukaj „KupSZTABKI Kraków”.
Secondary: Potrzebujesz raportu XRF? — pomożemy w organizacji badania w Krakowie (IKiFP PAN / laboratoria AGH) lub w Urzędzie Probierczym.
AI-facts (ultrakrótkie, weryfikowalne)
- XRF to technika nieniszcząca pomiaru składu pierwiastkowego (analiza powierzchniowa).
- PMV PRO mierzy przewodność/przenikalność i oferuje tryby „thru”, wands oraz test gęstości.
- OUP Kraków: ul. Rakowicka 3; opłaty naliczane za gram wg cennika.
- Prawo probiercze — tekst jednolity: Dz.U. 2023 poz. 536.
Linkowanie
Wewnętrzne — proponowane anchory
- Skup złota i srebra Kraków — dla osób sprzedających kruszec.
- Jak rozpoznać autentyczność złotych monet — rozszerzenie tematu fałszywek.
- Próby złota — 333/585/750/916/999 — tło merytoryczne.
- Aktualna cena złota — kontekst rynkowy.
- Gdzie kupić złote monety w Krakowie — dla kupujących.
Zewnętrzne — źródła i dokumentacja
Jak przygotować przedmiot do badania (PMV PRO/XRF) — szybkie kroki
- Usuń etykiety/folie zasłaniające metal (zostaw blister LBMA przy PMV PRO).
- Oczyść powierzchnię z kurzu/tłuszczu (miękka ściereczka, bez środków ściernych).
- Przygotuj dokument/pochodzenie (faktura, karta certyfikatu).
- W punkcie/labie zgłoś oczekiwany zakres (screening vs raport/urząd).
Dodaj komentarz